"Đồ cũ, đồ mới" hay chuyện những người con giữa ngược xuôi bộn bề,không thể về bên mẹ, có thể bắt gặp đâu đó trong cuộc sống này.
Sáng cà phê gặp anh bạn chuẩn bị về quê, đồ đạc lủng củng, buộc hếtcả lên nóc xe. Hắn oang oang: "Về quê đây, một thể mang mấy món đồ cũvề cho bác mẹ, ngoài này thừa, nhà chật. Các cụ ở quê dùng thế thôi,không dùng cho người khác cũng được, đỡ phí".
Hắn đi rồi, mình lẩn thẩn hoài niệm. Năm 1997, tong tả về Hà Nội họcĐại học, bố nói: "Bố mới được tặng cái sơ mi, thôi bố không mặc, cho conđấy, đỡ thua bạn kém bè". Chiếc áo đấy bố được tặng từ một kỳ đại hộicủa Hội Văn nghệ tỉnh, cho đến giờ mình vẫn còn cất giữ. Nhà nghèo, quênghèo, bác mẹ là cha, nuôi đủ 5 người con ăn học là một cụ rấtlớn.
Thiếu thốn về vật chất đeo đẳng gia đình mình, đeo đẳng cả xứ Nghệnắng gió nhiều năm liền. Điều an ủi là, năm anh em đã nắm tay nhau lớnlên, học hành đầy đủ và nhờ đó, tìm được công việc, xây dựng được đờisống ấm áp. Mình là út trong gia đình. Mười bảy năm xa quê, với rấtnhiều rứa và một ít may mắn, mình đã tạo lập được cuộc sống cho mìnhở Hà Nội, làm được vài việc có thể ấm lòng bác mẹ.
 |
Con không về nổi mẹ ơi, Quê hương gần lắm mà vời vợi xa... |
Những chuyến quay về, cũng kiêu hãnh khi đã có thể làm được vài việc báohiếu. Nhưng cuộc gặp với người bạn khiến mình day dứt. "Đưa đồ cũ vềquê" là việc nhiều người làm, mình cũng từng, nên chả trách gì ông bạn.Có điều, nghĩ kỹ thấy có gì đắng đót. Đúng là "bố mẹ nuôi con bằng trờibằng bể. Con nuôi ba má kể tháng kể ngày".
Người Nghệ nghèo khó, giản dị và tằn tiện, việc "dùng đồ cũ" khôngphải là cái gì ghê gớm. Mua cho cha mẹ tấm áo mới, có khi các cụ lại cấtvào tủ, lấy đồ cũ ra mặc kỳ rách mới thôi. Cho dù, khoảng chục năm lạinay, cuộc sống mới đã không còn những ám ảnh cơm áo nữa. Nhưng dù sao,cảm giác day dứt là có thật.
Giữa mùa Vu Lan, mình viết mấy dòng lục bát:
Con về với phố với phường,
Có manh áo mới cha nhường cho con.
Con giờ xe đẹp nhà sang
Bao lăm đồ cũ lại "nhường" mẹ cha.
Với riêng mình, lúc nào cũng đau đáu một nỗi niềm quê hương, nỗi niềmvề mẹ. Mẹ vẫn ở quê nơi cha đã không về nữa, mười lăm năm nay. 17 nămtrước, khi nhận giấy báo đại học, xếp đồ cho mình, mẹ hỏi: "Ung đi họcrứa rồi có về quê không nả?". Mình đáp gọn lắm: "Có chứ, học xong convề...". Mẹ cười: "Ung nói rứa chớ mình biết, cho ung ăn học rồi là ungđi luôn. Thôi vậy con nhé!".
Ấy rồi mà đúng thật, quê hương xa dần, quê hương bỗng trở nên mộtnơi "khó về". Ấy rồi, nhoằng cái 17 năm "Từ độ học làm người của phố,Chén tha phương nghe đắng giữa lòng. Chiều nay nhận giả tảng nghiệt ngã.Mình đã thành, ừ nhỉ, người ngoài...".
Những chuyến trở về vội vã, mỗi lúc ra đi lại như có lửa trong lòng.Mẹ ở lại nơi mình đã lớn và mình không về, dẫu trong sâu thẳm, nhiều khi"Chỉ muốn về bên mẹ, Giữa những ngày rau dưa..."; Nhiều khi, thèm quayquắt được về nơi: "Em có về vườn chanh của mẹ, Nẻo giêng hai ấm ngọt sắchồng. Em xõa tóc giữa mùa xuân con gái. Và hương chanh cho anh ngấtngây lòng..."
Và rồi, một chuyến ra đi, co mình bên quán vắng đường mòn Hồ ChíMinh, nhớ mẹ, ngẫm về thế cuộc, viết vào note trong điện thoại mấy dòng:
Con không về nổi mẹ ơi,
Quê hương gần lắm mà vời vợi xa
Ngày đi mắt mẹ nở hoa,
Ngày về se sắt ấy là lòng con
Nghề đời nước đục bụi trong,
Thẳm sâu yên tĩnh ấy lòng đại dương
Con giờ, ừ nhỉ, tha phương
Lời xưa cũng đã lạc đường nằm mê.
Đồng tiền vẫn lẹm như dao,
Nhiều khi hiếu nghĩa tầm phơ tầm phào như chơi...
"Đồ cũ, đồ mới" hay chuyện những người con giữa xuôi ngược bộn bề,không thể về bên mẹ như mình, có thể bắt gặp đâu đó trong cuộc sống này.Giữa mùa Vu Lan, lắng lòng lại một chút để chiêm nghiệm về cuộc thế, vềchữ Hiếu. Tin rằng, cảm giác day dứt cũng sẽ có ở đâu đó trong các bạnkhi đọc những dòng này.
Hoàng Anh Minh
(*) Tác giả vàng anh Minh quê Hà Tĩnh, là một nhà báo kinh tế, chuyên gia tư vấn truyền thông độc lập.
Nhận xét
Đăng nhận xét